Yeni düzenlemeye göre, kambiyo, nukut, esham ve tahvilat alım satımı ile kıymetli madenler ve taşlar ve bunlardan imal edilen her türlü eşyanın alım satımı, rafinaj işlemleri, ticari senetler ve diğer kıymetli vasıtalar, bunların memlekete ithali ve ihracı konularında Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır. Bu yetki, Türk parasının değerini koruma amacıyla alınacak kararların hızlı ve etkin biçimde uygulanmasını sağlayacaktır.
İzinsiz yurtdışına çıkarma veya yurda giriş işlemleri sırasında, bu işlemler Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri kapsamında suç veya kabahat teşkil etmiyor ise, kişiler veya eşya ve kıymetler, rayiç bedelin en az yarısı, en fazla ise iki katı tutarında idari para cezasına çarptırılacaktır. Teşebbüs aşamasında kalmış fiillerde ise, bu cezalar yarı oranında indirime tabi tutulacaktır.
İzin ve Yetki Belgeleri Olmadan Faaliyet Yapanlara Uygulanan Cezalar
Gerekli izin veya belge alınmadan, yetkisiz şekilde faaliyet gösteren işletmelere 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak ve bu işletmelerdeki tüm faaliyetler, bir ay süreyle durdurulacaktır. Aynı zamanda, bu tür yetkisiz faaliyetlerin, idari para cezası kararının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde tekrar edilmesi halinde, ceza üst sınırdan uygulanacaktır.
İş yerlerinin, sadece izin veya yetki gerektiren faaliyetler için açıldığı veya işletildiği durumlarda, sürekli faaliyet durdurulacak ve üst sınırdan idari para cezası uygulanacaktır. Bu işlemler, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın talebi üzerine valiliklerce gerçekleştirilecektir. Ayrıca, kabahatlerin, idari yaptırım kararının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde tekrar edilmesi halinde, cezalar iki kat artırılacaktır.
Ücret Tarifeleri ve Faaliyet İzinleri
Kanun kapsamında, izin ve faaliyet ücret tarifeleri belirlenmiş olup, bu tarifeler, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına uygun şekilde güncellenecektir. Ticari döviz alım satımı, kıymetli maden rafinajı ve Kimberley Süreci Sertifika Sistemi kapsamında faaliyet gösterecek şirketler için izin alınması zorunludur. Ayrıca, izinlerin iptal edilmesi veya faaliyet bölgesinin belirlenmesi gibi yetkiler, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na devredilmiştir.
İzin ve pay devri işlemlerinde, devralan şirketin pay oranına göre ücret alınacaktır. Devralınan payların, miras veya mahkeme kararıyla devri veya, devralanın eş, altsoyu, üstsoyu veya kardeşi olması durumunda ücret alınmayacaktır. Tahsil edilen ücretler, vergi dairelerine yatırılacak ve her yıl, yeniden değerleme oranında güncellenecektir. Cumhurbaşkanı, bu ücret tarifelerini iki katına kadar artırma veya yarısına indirme yetkisine sahiptir.
GİB Taşra Personeline ve Vergi Düzenlemeleri
GİB taşra teşkilatı personelinin fazla mesai ödemeleri, elektronik yoklama fişi kullanımıyla kolaylaştırılacak ve polis, jandarma veya muhtar imzası gerekmeden gerçekleştirilebilecektir. Ayrıca, fiilen dış denetim ve tahsilat yapan personele ödenecek fazla mesai ücretleri, göstergeleri 160’dan 300’e yükseltilmiş olup, aylık maksimum 50 saat ve personel oranı %40 ile sınırlandırılmıştır.
Katma Değer Vergisi Kanunu’nda, milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçlarına yönelik araç ve taşımalar KDV’den istisna tutulacaktır. Vakıfların taşınmaz satışları ve devir işlemleri de KDV’den muaf olacaktır. Ayrıca, akaryakıt ve doğal gaz ithalatında hesaplanan ÖTV ve KDV, matrah dahil edilerek teminata bağlanacaktır.
Organize Sanayi ve Endüstri Bölgeleri
Organize Sanayi Bölgeleri, Kanun uyarınca yeni alanlar eklenip çıkarılabilecek ve bu değişiklikler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından kararlaştırılacaktır. Ayrıca, teşvikler kapsamında, bölgedeki AR-GE ve tasarım personelinin ücretleri, brüt asgari ücretin 40 katını aşmamak şartıyla gelir vergisinden istisna edilerek, vergi indirimleri ve proje finansmanı sağlanacaktır.
Yatırım ve Teşvikler
Kurumlardan alınan yatırım teşvikleri, indirimli kurumlar vergisi uygulamasını en fazla 10 dönem boyunca ve %60 oranında kullanmaya olanak tanıyacak. Ayrıca, devlet katkısı tutarları, toplam yatırıma bölünerek, sonraki dönemlerde de dikkate alınacaktır. Yatırım tamamlandığında, kalan tutarlar, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre artırılacaktır.
İl ve ilçe gruplandırması, bölgesel gelişmişlik seviyelerine göre yapılabilecek ve teşvik oranları, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecektir. Ayrıca, proje bazlı destekler ve süreler, Bakanlar Kurulu kararıyla uzatılabilecek veya artırılabilecektir.
AR-GE ve Destek Personeline Yönelik İstisnalar
AR-GE ve destek personelinin, brüt asgari ücretin 40 katını aşmayan ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, yüksek lisans ve doktora seviyesine göre %80-%95 oranında indirimli tahakkuk edilmesi sağlanacaktır. Ayrıca, damga vergisi ve diğer düzenlemeler de bu sınırlar çerçevesinde muaf tutulacaktır.
İlgili Hükümler ve Yeni Eklenen Maddeler
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, uzay ve havacılık alanında yürütülen projelerde, bütçe ve ödenek kullanımı konusunda yetkili kılınmıştır. Ayrıca, TBMM Genel Kurulu’nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, İş Kurumu ve Sosyal Sigortalar Kanunlarında çeşitli değişiklikler yapılmış ve yeni maddeler eklenmiştir.
- Çalışma Bakanlığı’nın taşra teşkilatlarının görevleri genişletilmiştir.
- İş Kanunu’nda elektronik bildirimler, hukuki geçerlilik kazanmıştır.
- İş Kurumu’nun işgücü piyasası verileri tek sistemde toplanacaktır.
- İdari para cezaları ve para cezalarının arttırılması gibi yeni düzenlemeler getirilmiştir.
- Sosyal güvenlik başvuruları, yurt dışından da alınabilecek hale getirilmiştir.
- Serbest bölgelerdeki mükelleflerin vergi muafiyetleri genişletilmiştir.
Yukarıdaki düzenlemeler ile, ekonomik gelişmenin hızlandırılması, yatırım ortamının iyileştirilmesi ve finansal istikrarın sağlanması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, ilgili kurumların yetki ve sorumlulukları netleştirilmiş, yeni teşvik ve destek mekanizmaları hayata geçirilmiştir.
