Çocuklarda görülen karın ağrısı, genellikle hafif ve geçici nedenlere bağlı olsa da, bazı durumlarda ciddi ve acil müdahale gerektiren hastalıkların belirtisi olabilir. Yaz aylarında artan sıcaklık, enfeksiyon riski ve hijyen koşullarındaki değişiklikler nedeniyle çocuklarda karın ağrısı şikayetleri daha sık görülmeye başlanmıştır. Bu nedenle, çocuklarda karın ağrısı şikayetini fark eden ebeveynler ve sağlık profesyonelleri, bu durumu dikkatle izlemeli ve gereken durumlarda zaman kaybetmeden uzmanlara başvurmalıdır. Memorial Bodrum Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Mithat Günaydın, çocuklarda karın ağrısına yol açabilecek çeşitli hastalıklar ve dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında önemli bilgiler paylaşmıştır.
İlk olarak, çocuklarda karın ağrısının en sık rastlanan nedeni, tedavi edilebilir enfeksiyonlar ve hafif bağırsak rahatsızlıklarıdır. Bunlar arasında idrar yolu enfeksiyonu, bağırsak parazitleri, hafif ishaller ve gaz sancıları yer alır. Ancak, bu tür hafif nedenlerin yanı sıra, yaklaşık 50’ye yakın farklı hastalık da karın ağrısına neden olabilir. Bu hastalıkların yalnızca %1 ila %3’ü cerrahi müdahale gerektiren ciddi durumlar olup, erken tanı ve tedavi hayati öneme sahiptir.
İnvajinasyon: Sessiz ilerleyen tehlike
Cerrahi müdahale gerektiren karın ağrısı nedenlerinin başında akut apandisit ve invajinasyon (bağırsakların iç içe geçmesi) gelir. Özellikle invajinasyon, genellikle 6 ay ile 2 yaş arasındaki süt çocuklarında görülür ve ishal sonrası, ani başlayan karın ağrısı ile ortaya çıkabilir. Yaz aylarında bakteriyel ve viral enfeksiyonların artmasıyla bu riski artırır.
Belirtileri tanıyın, gecikmeden harekete geçin
- İshal sonrası ortaya çıkan şiddetli ve kıvranır tarzda karın ağrısı
- Kusma
- Karında “sucuk gibi” sert ve şişkin kitle hissi
- Zamanla, dışkıda “çilek jölesi” görünümüyle kanlı dışkı
Bu belirtiler, invajinasyonun habercisi olabilir ve vakit kaybetmeden çocuk cerrahisine başvurulmalıdır. Tedavi edilmediğinde, bağırsakta kangren gelişebilir ve çocuğun durumu hızla kötüleşebilir. Tanı koymak için genellikle kan testleri, direkt karın grafisi ve ultrasonografi kullanılır. Tanı konduktan sonra, öncelikle çocuğun ağızdan beslenmesi durdurulur, mideye tüp yerleştirilir ve sıvı-elektrolit dengesi sağlanır. Yakından takip edilerek, uygun tedavi planı uygulanır.
Redüksiyon ve Cerrahi Müdahale
İnvajinasyonun kendiliğinden açılmadığı durumlarda, radyoloji eşliğinde su veya hava kullanılarak yapılan hidrostatik veya pnömatik redüksiyon yöntemleri tercih edilir. Bu işlemler, deneyimli çocuk cerrahı ve radyologun birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilir. Nadiren bağırsak delinmesi olasılığı nedeniyle, bu yöntemler başarısız olursa veya komplikasyon gelişirse, cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelir. Cerrahi genellikle laparoskopik veya açık yöntemle yapılır. Laparoskopide, bağırsakların durumu kontrol edilir ve sağlıklı olanlar korunur. Eğer bağırsakta ciddi hasar veya dolaşım bozukluğu varsa, iç içe geçmiş bağırsaklar elle açılır veya, gerekli görüldüğünde, hasarlı bölümler çıkarılarak yeniden birleştirilir.
Yaz Aylarında Apandisit Sıklığı Artıyor
Yaz aylarında çocuklarda görülen bir diğer önemli hastalık ise apandisittir. Kalın bağırsağın başlangıcında yer alan apendiksin enfekte olmasıyla ortaya çıkan bu durum, genellikle göbek çevresinde başlayan ve sağ alt kadranda yoğunlaşan karın ağrısı ile kendini gösterir. Ağrıya eşlik eden iştahsızlık, ateş ve kusma gibi belirtiler de sık görülen bulgulardır. Tanı koymak için detaylı öykü ve fizik muayene yanı sıra, laboratuvar tetkikleri ve ultrasonografi kullanılır. Bazı durumlarda, kesin tanı için bilgisayarlı tomografi gerekebilir. Tedavi ise cerrahidir ve genellikle açık veya laparoskopik yöntemlerle yapılır. Patlamamış apandisitlerde, hastanın genellikle 1-2 gün içinde taburcu edilmesi mümkündür.
Ciddi Hastalıkların İşareti Olabilir
Özellikle yaz aylarında karın ağrısı yaşayan çocuklar, hastalığın ciddi bir duruma dönüşmesini engellemek adına dikkatle gözlemlenmelidir. Gerekirse, muayene tekrar edilerek klinik tablo yakından takip edilmelidir. Erken tanı ve uygun müdahale sayesinde, ciddi komplikasyonlar önlenebilir ve çocuğun sağlıklı bir şekilde iyileşmesi sağlanabilir. Bu nedenle, çocuklarda ani başlayan, şiddetli ve devam eden karın ağrısı durumlarında, vakit geçirmeden uzman bir sağlık kuruluşuna başvurmak en doğru yaklaşımdır.
