Kabuklu deniz ürünlerinde biriken toksinler, dakikalar veya saatler içinde ölümcül etki yaratabiliyor; pişirme işlemi toksinleri yok etmiyor.
Hızlı Seyreden Gıda Zehirlenmeleri Genellikle Toksin Kaynaklı
İstinye Üniversitesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Çağdaş Erdoğan, Fatih’te bir ailenin yemek sonrası yaşadığı ölümlü vakayı değerlendirirken, hızlı ilerleyen gıda zehirlenmelerinin çoğunlukla toksin kaynaklı olduğunu belirtti. Laboratuvar sonuçları kesin neden için gerekli olsa da, olayda midyenin olası bir kaynağı oluşturduğu vurgulanıyor.
Toksinler Isıya Dayanıklı
Doç. Dr. Erdoğan, toksinlerin pişirme ile yok olmadığını ve kabuklu deniz ürünlerinde biriken toksinlerin ölümcül sonuçlara yol açabileceğini ifade etti. Botulinum toksini gibi bazı toksinler yavaş etkilerken, özellikle midyelerdeki nörotoksinler dakikalar veya saatler içinde solunum kaslarını felç edebiliyor.
Enfeksiyon Kaynaklı Zehirlenmeler Daha Yavaş Seyrediyor
Salmonella gibi bakteriyel enfeksiyonlar hızlı ölüme yol açmaz; belirtiler genellikle saatler veya günler içinde gelişir. Bu nedenle Erdoğan, hızlı ve ölümcül seyreden vakalarda toksin ihtimalinin öncelikli olduğunu belirtiyor.
Toksinin Etkisi Kişiye ve Kiloya Göre Değişiyor
Ailenin farklı bireylerinde etkilerin farklı hızlarda görülmesi, toksinin dağılımı ve kişinin kilosuyla ilişkilendiriliyor. Çocuklar ve annenin daha hızlı etkilenmesi bu nedenle olağan bir durum.
Erken Müdahale Hayati Öneme Sahip
Toksin solunum kaslarını etkilediyse, solunum cihazı ile destek sağlanması gerekiyor. Zamanında hastaneye ulaşıldığında iyileşme mümkün. Erdoğan, bulantı ve kusma belirtileri başladığında acilen sağlık kuruluşuna başvurulmasını öneriyor.
Riskli Gıdalar ve Önlemler
-
Kabuklu deniz ürünleri mutlaka güvenilir ve denetimli kaynaklardan alınmalı.
-
Sokakta satılan yiyecekler, kumpir gibi kolay bozulan ürünler risk taşıyor.
-
Aynı gıdayı yiyen birden fazla kişide kısa sürede bulantı, kusma veya halsizlik başlarsa acil yardım aranmalı.
Uyarı: Kesin ölüm nedeni laboratuvar sonuçlarıyla belirlenecek; ancak hızlı gelişen vakalarda nörotoksinler en olası sebep olarak görülüyor.
