Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in imzaladığı yeni kararname ile ülkede kullanılacak yeni dijital uygulama ve cihazların kontrolü genişletiliyor. Bu kapsamda, 1 Eylül 2025’ten itibaren satılan tüm yeni dijital cihazlarda, yerli mesajlaşma ve çoklu hizmet uygulaması olan “Max” önyüklü olacak.
“Max”, VK Grubu tarafından geliştirilen ve Mart 2025’te testleri başlayan bir super uygulama. Kullanıcılar bu uygulama üzerinden mesajlaşma, sesli ve görüntülü arama, sosyal medya kullanımı, çevrim içi ödeme ve devlet hizmetlerine erişim gibi pek çok işlemi yapabilecekler. Kremlin, bu uygulamayı Çin’in WeChat’ine benzer bir dijital ekosistem olarak konumlandırıyor.
Endişe ve muhalefetten uyarılar
Uzmanlar ve muhalifler ise bu uygulamanın kişisel verilerin devlet tarafından gözetlenmesine imkan tanıyacağı endişesinde. “Max”, kullanıcının mikrofon, kamera, konum, dosya ve mali bilgiler gibi verilerine erişebilecek ve hatta uygulama silinse bile arka planda çalışmaya devam edebilecek.
Gazeteci Andrey Okun, bu uygulamayı “dijital gulag” olarak tanımladı. Rusya Parlamentosu Bilgi Politikası Komitesi Başkan Yardımcısı Anton Gorelkin ise, WhatsApp gibi uygulamaların “ulusal güvenlik açısından tehdit” oluşturduğunu belirtti ve yerli alternatiflerin artık hazır olduğunu söyledi.
Yurt dışı platformlara erişim engeli
Kremlin’in politikası, yalnızca WhatsApp ile sınırlı değil. Facebook ve Instagram gibi Meta’ya ait platformlar daha önce “aşırılıkçı” gerekçesiyle erişime kapatılmıştı. Yeni düzenlemeler kapsamında, bu platformlarda arama yapmak veya içerik paylaşmak dahi para cezasına neden olabilecek. Şu an için Telegram ise bu uygulamalardan muaf tutuluyor. Eğer yasalara uyum sağlarsa, Telegram da faaliyetlerini sürdürebilecek.
Jeopolitik ve dijital egemenlik stratejisi
Putin’in bu girişimi, özellikle Batı ülkeleriyle yaşanan siyasi ve ekonomik gerilimler bağlamında, “teknolojik egemenlik” amacı taşıyor. Yeni düzenlemeler, hem kullanıcı davranışlarını yönlendirmeyi hem de devletin dijital alandaki denetimini güçlendirmeyi hedefliyor.
Özetle, Rusya yeni teknolojik adımlarla kendi dijital ekosistemini kurmaya çalışırken, bu uygulama ve düzenlemelerin kişisel özgürlükler ve veri güvenliği konusunda ciddi tartışmalara yol açacağı öngörülüyor.
