Ukrayna savaşıyla eş zamanlı olarak, Rusya Avrupa’da yeraltı bağlantılı sabotaj ağları oluşturuyor.
Ukrayna ile savaşa devam eden Rusya, Avrupa’da sabotaj ve istihbarat faaliyetleri için yeraltı dünyasıyla bağlantılı bir ajan ağı kurdu. Uzmanlar, Kremlin’in hibrit savaş stratejisinin merkezinde bu tür operasyonların yer aldığını belirtiyor.
Düşünce kuruluşu GLOBSEC ve Uluslararası Terörle Mücadele Merkezi (ICCT) tarafından hazırlanan “Rusya’nın suç ve terör bağlantısı: Avrupa’daki hibrit savaşta suç ağlarının rolü” raporuna göre, Kremlin devlet kurumları ile organize suç gruplarını iç içe geçiriyor. Bu ağda, sabıkalı Rusça konuşan erkekler Avrupa’da sabotaj ve saldırı eylemleri için devşiriliyor.
Raporda, Ocak 2022–Temmuz 2025 arasında özellikle Polonya ve Fransa’da 110 Rusya bağlantılı sabotaj girişimi tespit edildiği bildiriliyor. Bunların 89’u başarılı olurken 21’i engellendi. Toplam 131 kişi olaylarla bağlantılı olarak belirlendi; en az 35’i sabıkalıydı ve hapishane veya suç örgütleri aracılığıyla devşirildi. Kremlin’in hedeflediği kişiler genellikle 30 yaş civarında, maddi zorluk yaşayan ve eski Sovyet ülkelerinden gelen Rusça konuşan erkekler. Devşirme faaliyetleri çoğunlukla Telegram veya yakın çevre aracılığıyla yürütülüyor.
Rapor, bu kişilere dağıtılan görevlerin propaganda broşürlerinden kritik altyapılara yönelik sabotajlara kadar değiştiğini ve parasal teşvikin en önemli etken olduğunu vurguluyor. Uzmanlar, Rusya’nın bu operasyonları yasadışı para akışları üzerinden finanse ettiğini ve hem Batı yaptırımlarını delmek hem de suç örgütlerini hibrit stratejinin parçası haline getirmek için kullandığını belirtiyor.
GLOBSEC uzmanı Dominika Hajdu, Rusya’nın suç örgütleriyle olan bağlantısının yeni olmadığını ifade ediyor:
“Demir Perde’nin doğusunda yaşayanlar, Sovyet dönemindeki kronik kıtlıkların gölge ekonomiye nasıl bağımlılık yarattığını çok iyi hatırlar.”
Hajdu, Sovyetler’in çöküşünden sonra rüşvet ve yasa dışı yöntemlerin devlet mekanizmasının kalıcı parçası haline geldiğini, 2000’li yıllarda eski KGB mensuplarının güvenlik bürokrasisi üzerinden devleti kontrol altına aldığını belirtiyor.
Avrupa Parlamentosu üyesi Bartłomiej Sienkiewicz, Kremlin’in suç dünyasıyla uzun bir geçmişe dayalı ilişkisini doğrularken, Rusya tarafından devşirilen kişilerin Avrupa’da hâlâ faaliyet gösterdiğine dikkat çekiyor:
“Kremlin’in Avrupa’da ajan devşirmek için yeraltı bağlantılarını kullandığından hiç şüphem yok. Asıl mesele, buna nasıl yanıt vereceğimiz.”
Rapor, Avrupa Birliği’ne yönelik öneriler de sunuyor: Telegram ve benzeri çevrimiçi platformların daha sıkı izlenmesi, AB ülkelerinin hibrit tehdit tanımını genişletmesi ve kamu-özel sektör iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiği belirtiliyor. GLOBSEC’ten Hajdu, özel şirketlerin yasadışı faaliyetleri tespit etmede kamu kurumlarından daha gelişmiş mekanizmalara sahip olduğunu vurguluyor:
“Bu nedenle ortak bir koordinasyon platformu oluşturulmalı.”
Uzmanlar, böyle bir platformun Rusya’nın Avrupa’daki hibrit saldırılarını önlemede kilit rol oynayabileceğini belirtiyor.
Kaynak: GLOBSEC, ICCT, DW
