Melatonin, uykuya yardımcı bir “mucize” olarak tanıtılıyor, ancak yeni araştırmalar uzun süreli kullanımının kalp yetmezliği ve erken ölüm riskini artırabileceğine işaret ediyor.
Melatonin, genellikle “doğal uyku hormonu” olarak pazarlanıyor ve özellikle uykuya dalmakta zorluk çekenler tarafından tercih ediliyor. Ancak ABD’den gelen yeni veriler, melatoninin uzun süreli kullanımının kalp sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabileceğini ortaya koydu. Yapılan bir çalışmaya göre, melatonini düzenli kullanan kişilerde kalp yetmezliği riski yüzde 90 artarken, hastaneye yatış oranı üç kat, ölüm oranı ise neredeyse iki kat daha fazla.
Melatonin, aslında “uyku hormonu” değil, vücudun geceye hazırlanmasını sağlayan “karanlık hormonu” olarak biliniyor. Akşam karanlığı ile birlikte artan melatonin seviyesi, vücuda dinlenme zamanı sinyali veriyor. Ancak gün ışığı ve özellikle mavi ışık, melatonin salgısını baskılıyor. Bu yüzden uyku sorunları yaşayan pek çok kişi, biyolojik olarak benzer bir yapı taşıyan sentetik melatonine yöneliyor.
ABD’de, melatonin ürünleri son yıllarda büyük bir pazar payına sahip olmuş durumda. Ancak bu ürünler, ilaç sınıfına girmedikleri için denetim dışı kalıyor ve dozajları büyük farklılıklar gösterebiliyor. Üstelik melatoninin dozları, vücudun doğal seviyesinin yüz katına kadar çıkabiliyor. Uzun süreli ve yüksek dozda kullanım, bazı sağlık uzmanları tarafından tehlikeli olarak nitelendiriliyor.
Yeni Araştırmalar, Yeni Uyarılar
Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) 2025 Bilimsel Oturumları’nda sunulan bir çalışma, melatoninin uzun vadede kalp hastalıkları riskini artırabileceğini ve uyku düzeni üzerinde olumsuz etkiler yapabileceğini gösteriyor. New York’taki araştırmacılar, 130 binin üzerinde kronik uykusuzluk hastasının verilerini inceledi. Çalışmaya göre, bir yıl boyunca düzenli melatonin kullanan kişilerde kalp yetmezliği riskinin belirgin şekilde arttığı ve ölüm oranlarının da yükseldiği tespit edildi.
Çocuklar İçin Büyük Risk
Melatonin, özellikle çocuklar için endişe verici bir konu haline geldi. Son yıllarda çocuklara yönelik melatonin içeren ürünlerin satışı büyük bir artış gösterdi. Özellikle melatonin jelibonları, çocuklar arasında popüler oldu. Ancak ABD sağlık otoriteleri, bu ürünlerin aşırı dozda tüketiminin çocuklarda melatonin zehirlenmesi vakalarını artırdığına dikkat çekiyor. Ayrıca, Almanya’daki doktorlar da aşırı doz ve gece sersemliği vakalarının çoğaldığını bildiriyor.
Uzmanlardan Uyarılar ve Alternatif Öneriler
Uzmanlar, melatoninin uzun süreli kullanımının riskli olabileceğini belirtiyor ve bu ürünlerin hormon tedavisi olarak görülmesi gerektiğini vurguluyor. Melatonini sürekli kullanmak, doğal melatonin üretimini baskılayarak uyku düzenini bozabiliyor ve bağımlılık eğilimine yol açabiliyor.
Çocuklar için uyku alışkanlıklarını doğal yollarla geliştirmek öneriliyor. Gerçek uyku, karanlık, sessizlik ve güvenli ritüellerle sağlanabilir. Melatonin içeren jelibonlar yerine, basit bir “iyi geceler” hikâyesi ya da sarılma gibi doğal uyku ritüelleri, hem bedeni hem de ruhu rahatlatabilir.
Melatonin, doğrudan biyokimyasal müdahale sağladığı için dikkatli kullanılmalı ve uzun vadeli etkileri hakkında daha fazla araştırma yapılana kadar yalnızca kısa süreli kullanım için tercih edilmelidir.
