Son yıllarda, iş dünyasında yaşanan küresel krizler ve büyük çaplı işten çıkarmalar, geleneksel iş piyasasında zorluk çeken genç adayları ve deneyimli profesyonelleri, alternatif iş arayışlarına itiyor. Bu süreçte, dark web’deki “gölge ekonomisi” giderek daha fazla dikkat çekiyor. Kaspersky’nin yaptığı bir araştırma, 2025 yılı itibarıyla iş arayanların özgeçmişlerinin, açık iş ilanlarından daha fazla olduğunu ve bunun önemli bir kısmının genç adaylardan geldiğini ortaya koyuyor.
Dark Web’de Genç Adaylar: Gölge Ekonomiye Yönelen İşsizler
Kaspersky’nin raporuna göre, dark web’de iş arayanların medyan yaşı yalnızca 24, bu da gençlerin büyük bir kısmının bu platformlara yöneldiğini gösteriyor. Genç kullanıcıların, yaşadıkları ekonomik belirsizlikler ve işsizlikle birlikte, dark web’i bir çözüm olarak görmeye başladıkları belirtiliyor. Bu platformda iş arayanların büyük çoğunluğu, genellikle teknik becerileri olmayan veya deneyimi sınırlı olan kişiler. Ancak bununla birlikte, bazı profesyonel düzeyde uzmanlık gerektiren işlerde de başvurular yer alıyor.
Dark web’deki işlerin çoğunluğu yasa dışı faaliyetlerle ilişkili olsa da, çok az sayıda meşru pozisyon da bulunuyor. Bu ortamda en fazla talep gören iş pozisyonları şunlar:
-
Saldırı araçları geliştiren yazılımcılar (%17)
-
Sızma testi uzmanları (%12)
-
Para aklayıcıları (%11)
-
Kart dolandırıcıları (%6)
-
Trafik yönlendiricileri (%5)
Siber Suçlar ve Ekonomik Kazançlar
Dark web’deki iş fırsatlarının büyük kısmı siber suçlarla bağlantılı. İş arayanların %69’u, herhangi bir spesifik alan belirtmeden, programlama, dolandırıcılık veya karmaşık siber saldırı süreçleri gibi her türlü işi yapmaya istekli olduklarını belirtiyor. Bu tür işler, başvuranlar için cazip olabilir çünkü bazı işlerde, yetkinliklerden ziyade hızla yüksek kazançlar elde etme fırsatı bulunuyor.
Kazançlar, pozisyona göre önemli farklılıklar gösteriyor. En yüksek maaşı tersine mühendislik uzmanları elde ediyor; bu kişilerin aylık kazancı ortalama 5.000 doların üzerinde. Sızma testi uzmanları ve geliştiriciler ise sırasıyla 4.000 dolar ve 2.000 dolar maaşlar alıyorlar. Dolandırıcılar ise ekip gelirinden pay alıyor ve bu paylar genellikle yüksek olabiliyor; kart dolandırıcıları ve trafik yönlendiricileri sırasıyla toplam gelirin yaklaşık %30 ve %50’sini kazanabiliyor.
Kadın ve Erkek Adaylar Arasındaki Farklar
Dark web’deki iş başvurularında, cinsiyet bazlı bazı eğilimler de gözlemleniyor. Kadın adaylar genellikle destek, çağrı merkezi ve teknik yardım gibi iletişim becerileri gerektiren pozisyonlara başvururken; erkek adaylar, daha çok geliştirici, para taşıyıcı (money mule) veya ağ yöneticisi gibi teknik ve finansal suçlarla ilgili işlere yöneliyorlar.
Dark Web’in Riskleri ve Hukuki Tehditler
Kaspersky Dijital Ayak İzi Analisti Alexandra Fedosimova, dark web’in yükselen bir tehdit haline geldiğini ve işsiz kalan profesyonellerin yanı sıra gençlerin de bu alana yöneldiğini belirtiyor. Fedosimova, işsizlerin ve gençlerin, dark web’in sunduğu hızlı kazanç fırsatlarının cazibesine kapıldığını ancak bu tür işlerin çok büyük hukuki ve itibar riskleri taşıdığını vurguluyor. Pek çok genç, dark web’deki fırsatları yasal iş piyasasıyla karıştırıyor ve yetkinliklerin diplomalardan daha fazla karşılık bulduğunu düşünüyor. Ancak, bu alanda çalışmanın hapis cezası gibi ciddi sonuçlar doğurabileceği çoğu zaman gözden kaçırılıyor.
Ebeveynlere ve Eğitimcilere Çağrı
Kaspersky, ebeveynlere ve eğitimcilere, gençlerin şüpheli çevrim içi iş tekliflerini derhal bildirmeleri çağrısında bulunuyor. Ayrıca, gençlere siber güvenlik gibi yasal teknoloji sektörlerinde beceri geliştirebilecekleri alternatif kariyer yollarının gösterilmesi gerektiği vurgulanıyor. Kaspersky’nin “Hackleme Girişiminde Bulunan Çocuklara Nasıl Yaklaşmalıyız?” adlı özel projesi, gençlerin yeteneklerini olumlu ve yasal yollarla kullanmalarına rehberlik ediyor.
Kuruluşlara Yönelik Öneriler
Kaspersky, kuruluşlar için de bazı güvenlik önerileri sunuyor:
-
Çalışanları oltalama ve şüpheli bağlantıları tanıma konusunda eğitmek.
-
Çalışan kimlik bilgileri ve eski çalışanlara ait özgeçmişler için dark web izleme çözümleri uygulamak.
-
İnsan kaynakları departmanlarını, başvuranların özgeçmişlerinde “gölge deneyim” tespit edebilecek şekilde eğitmek.
-
Katmanlı dolandırıcılık tespit sistemleri kurarak, para taşıyıcıları ve carder’lar gibi tehdit aktörlerinin sistemlere girmesini engellemek.
Sonuç ve Uyarılar
Kaspersky’nin araştırması, dark web’deki iş piyasasının ne kadar genişlediğini ve gençlerin yanı sıra profesyonellerin de bu alana çekildiğini ortaya koyuyor. Kısa vadeli kazançlar, uzun vadeli hukuki ve itibar zararlarına yol açabilir. Dolayısıyla, gençlerin ve profesyonellerin dark web’den uzak durarak, yasal yollarla becerilerini geliştirebilecekleri fırsatları değerlendirmeleri büyük önem taşıyor.
