Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi’nden Prof. Dr. Onur Yaman, hidrosefali tedavisinde uygulanan şant ameliyatının detaylarını ve risklerini anlattı.
Hidrosefali Nedir?
Halk arasında “beyinde su birikmesi” olarak bilinen hidrosefali, beyin omurilik sıvısının (BOS) normal akışının bozulması sonucu beyin içindeki ventrikül adı verilen boşluklarda sıvının birikmesiyle oluşur. Bu durum, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Tedavide En Sık Tercih Edilen Yöntem: Şant Ameliyatı
Prof. Dr. Onur Yaman, hidrosefali tedavisinde en yaygın yöntemlerden birinin şant cerrahisi olduğunu belirtiyor. Şant; kapalı, plastikten yapılmış bir sistemdir. Beyindeki fazla sıvıyı başka bir vücut boşluğuna, genellikle karın boşluğuna taşır. Bu sistemin bir ucu beynin içine (ventriküle), diğer ucu karın içine yerleştirilir. Arada, sıvı akışını kontrol eden “valf” adı verilen bir mekanizma bulunur.
Kimlere Uygulanır?
Şant ameliyatı, hem çocukluk hem de erişkin döneminde gelişen hidrosefali vakalarında uygulanabilir. Travma, beyin kanaması, tümör gibi BOS akışını bozan durumlarda ya da doğuştan gelen vakalarda tercih edilir. Öncelikle, hastalığa neden olan etkenin ortadan kaldırılması hedeflenir; ardından şant cerrahisi planlanır.
Ameliyat Nasıl Yapılır?
Operasyon, genel anestezi altında ve steril ameliyathane koşullarında gerçekleştirilir.
-
Kafatasında küçük bir kesi açılarak şantın proksimal ucu beyin boşluğuna yerleştirilir.
-
Diğer uç, karın boşluğuna (genellikle sağ alt karın) yerleştirilir.
-
Bu iki uç cilt altından geçirilen tünelle birleştirilir.
-
Tüm işlem yaklaşık 45 dakika sürer.
Ameliyat Sonrası Takip Çok Önemli
Hasta, genellikle 1–2 gün hastanede gözlem altında tutulur ve 3. gün taburcu edilir.
Yaraların iyileşmesi 7–10 gün sürer.
İlk kontrol, ameliyattan 1 ay sonra yapılır; sorun yoksa yıllık takipler yeterli olur.
Ancak şant sisteminde tıkanma, bozulma ya da enfeksiyon gelişirse şu belirtiler ortaya çıkabilir:
-
Baş ağrısı
-
Baş dönmesi
-
Bulantı, kusma
-
Dengesizlik
-
Bilinç bulanıklığı
Bu tür durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Şantın Ömrü Ne Kadar?
Şantlar, herhangi bir komplikasyon oluşmazsa ömür boyu sorunsuz şekilde çalışabilir. Ancak enfeksiyon, tıkanma veya mekanik arıza durumlarında yeniden ameliyat (revizyon) gerekebilir. Enfeksiyon şüphesinde ateş ve iltihap bulguları değerlendirilir; gerektiğinde şanttan örnek alınarak test yapılır.
Riskler Neler?
Şant cerrahisi beyin içine uygulandığı için invaziv bir işlemdir.
-
Nadiren kanama veya sinir dokusunda hasar oluşabilir.
-
Cerrahi sonrası enfeksiyon veya kanamalar görülebilir.
-
Şantın tıkanması veya bozulması hayati risk oluşturabilir.
Uzman Uyarıyor: Takip Hayati Önemde
Prof. Dr. Yaman, şant cerrahisinin çoğu hasta için yaşam kalitesini önemli ölçüde artırdığını ve hastaların normal yaşamlarına dönebildiklerini vurguluyor. Ancak başarılı bir tedavi için:
-
Doğru hasta seçimi
-
Deneyimli cerrahi ekip
-
Düzenli takip kontrolleri hayati önem taşıyor.
Kaynak: Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi, Prof. Dr. Onur Yaman basın açıklaması
