Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, canlı yayında önemli açıklamalarda bulundu. Türkiye’nin Eurofighter Typhoon tipi savaş uçaklarından 40 adet satın almayı hedeflediğini belirten Fidan, bu sürecin katmanlı ve karmaşık olduğunu vurguladı. “Çok katmanlı bir süreç var. Belli uçakların gözden geçirilmesi, yerli üretimler vs. Eurofighter’ı envanterinde bulunduran ülkeler var. İki üç yıldır görüşmeler sürdürüyoruz. Aldığınız uçak sadece uçurmayla ilgili değil. Personel, mühimmat, yazılımları, bakım onarımları gibi birçok husus var. Basit bir karar değil. Bir sistemi değiştiriyorsunuz. Cumhurbaşkanımızın hem kendi düzeyinde hem de bizler aracılığıyla görüşmeleri ile belli bir düzeye getirildi” diye konuştu.
Schengen vizesinde kolaylık sağlayacak karar hakkında da değerlendirmelerde bulunan Fidan, “Birkaç ülkenin aldıkları muhalefet kararları var. Bu konuda yoğun bir diplomasi sürdürüldü. Çok ciddi bir çalışma oldu. Neticesinde böyle bir karar alındı. Avrupa ile vize serbestisi ile atılacak atımlar önemli. Bu konu Türkiye’nin AB perspektifinin canlı tutulması için önemli” dedi.
Güvenlik ve bölgesel durumlar
Fidan, Suriye ve Gazze’deki gelişmeler hakkında da açıklamalarda bulundu. “Suriye’nin Türkiye’nin milli güvenliği için önemi tartışılmaz. Komşularımız bizim için hayati. Problemlerle meşgul olmak istemiyoruz. Bu topraklara göç, ekonomik durgunluk gibi geri dönüşler oluyor. Bir numaralı hedefimiz bölgede istikrar, sukünet ve güvenliği sağlamak. Bizde hegemonik bir yaklaşım yok” dedi.
İsrail’in Suriye’nin bölünmesinden ve istikrarsızlığından faydalanmak istediğini belirten Fidan, “Başta Netanyahu bunu açıkça ifade etti. Süveyda’daki olayları fırsat bilen bazı grupların hareketlendiğini gördük. Biz iktidar olarak uyarımızı vermek zorundaydık. Çünkü Suriye’de birlik ve bütünlük istiyoruz. Oradaki grupların bunun altın dengesini bulup o formülle gitmeleri gerekiyor” şeklinde konuştu.
İsrail’e ve bölgedeki aktörlere yönelik mesajlar da veren Fidan, “Biz İsrail’e hem kendi istihbarat kanallarımız hem de muhataplarımız aracılığıyla aynı mesajları iletiyoruz. ‘Hiçbir ülke Suriye’ye tehdit oluşturmasın, Suriye de kimseye tehdit olmasın’ anlayışındayız. Bölgenin barış içinde yaşaması önemli” diye ekledi.
Suriye’deki çatışmalar ve bölgedeki güç dengeleri hakkında da değerlendirmelerde bulunan Fidan, “İşbirliği yapmak kadar normal bir şey yok. Irak ve Suriye ile birlikte çalışıyoruz. Suriye’nin temel devlet kurumlarının yeniden yapılandırılması konusunda ciddi yardımlar gerekiyor” dedi.
Güneydeki gelişmeler ve bölgesel aktörler
Bölgedeki çeşitli grupların kendi güvenlikleri için endişe duyduğunu belirten Fidan, “Bölgede belli grupların kendini güvenli hissetmemesi Osmanlı’nın çekilmesinden beri başlıyor. İsrail’in engellemeleri var. Merkezi güç olmadan çatışmalar durdurulamaz. Amman’da taraflar bir araya geldik. Süveyda’daki olaylar devam ediyor” diye konuştu.
El Şara’nın bölgedeki barış ve istikrar çabalarını sürdürdüğünü vurgulayan Fidan, “Suriye’de devlet dışında silahlı grup olmamalı. El Şara’nın imkanlarıyla müdahale ediyor” dedi. ABD’nin bölgede yapıcı rol oynadığını ve Tom Barrack’ın tarafsız yaklaşımını takdir ettiklerini belirtti.
SDG ve PKK’ye çağrı
Fidan, SDG’nin vakit kaybetmeden merkezi hükümetle anlaşması gerektiğine vurgu yaptı. “Güvenlik için Türkiye’nin şahit tutulması önemli. Silahlı yapıların varlığını bahane ederek devam etmesi kabul edilemez. YPG’nin silah bırakmasını bekliyoruz” dedi.
PKK’nın silah bırakması konusunda da açıklama yapan Fidan, “Irak ve Suriye’deki PKK senaryolarını tekrar yaşayıp ülkemizi ve halkımızı tehlikeye atmaya hakkımız yok. Silah ve çatışma yerine, daha medeni bir anlayışla dönüşüm mümkün” ifadelerini kullandı.
Gazze ve Orta Doğu
Gazze’deki çatışmalara değinen Fidan, “Bu azgınlık bir yerde son bulacak. Kimlerin bu durumdan etkileneceği belli. Dünya ve birçok ülke tepki gösteriyor. Fransa’nın Filistin’i tanıyacak açıklaması dikkat çekici” dedi.
Atşekes görüşmelerine de değinen Fidan, “Görüşmeler devam ediyor. ABD tarafında tıkanmalar var. İsrail’in Gazze’deki kara birliklerini geri çekip yerleştirmesi ve Hamas’ın garantiler talebi önemli” diye ekledi. İsrail’in Gazze’yi yakıp yıkma ve insanları açlığa mahkum etme çabalarını eleştirdi.
Ukrayna-Rusya ve bölgesel gelişmeler
Ukrayna-Rusya savaşı hakkında da konuşan Fidan, “Cumhurbaşkanımız ilkeli tutumunu sürdürüyor. Bu savaşın bölgesel ve küresel etkileri büyük. Çatışmalar şehirleri mahvetti, büyük bir savaş durumu söz konusu” dedi.
Görüşmelerde liderlerin uzlaşmaya yaklaşmaya çalıştığını ve çözüm yolları aradıklarını belirten Fidan, “Ortam olumlu yönde ilerliyor. Bu savaşın nükleer silah hariç her şeyin kullanıldığı bir savaş olduğunu görüyoruz” şeklinde konuştu.
Eurofighter ve diğer savunma projeleri
Eurofighter alımı sürecine de değinen Fidan, “Belli uçakların gözden geçirilmesi, yerli üretimler ve envanterde bulunan ülkelerle görüşmeler sürüyor. Bu sadece uçuş değil, personel, mühimmat ve bakım gibi birçok unsur içeriyor. İnşallah teknik heyetler görüşmelerde ilerleyecek. Karşımıza beklenmedik şartlar çıkarsa bize ulaşabilirler” dedi.
Schengen vizesinde kolaylık kararı hakkında ise, “Birkaç ülkenin muhalefeti var. Yoğun diplomasi yürütüldü ve karar alındı. Bu adımlar Türkiye’nin AB perspektifini canlı tutmak açısından önemli” diye ekledi. Ayrıca İran-İsrail savaşını değerlendiren Fidan, “İran’ın saldırmayacağına inanıyorum. Taraflar 12 günlük savaşta dersler çıkardı. Uzlaşma sağlanırsa, savaş ihtimali düşük” ifadelerini kullandı.
