Diomaye Faye hükümetinde sadece dört kadın bakan var. Bu sayı, selefi Macky Sall döneminde yediydi.
2024 Mart ayında Senegal’de gerçekleşen siyasi değişim, kadın hakları açısından büyük bir gerilemeye yol açtı. Yeni Cumhurbaşkanı Bassirou Diomaye Faye ve Başbakan Ousmane Sonko’nun göreve gelmesiyle başlayan umut dolu süreç, kadınların hükümetteki temsiliyet oranının yarıya düşmesiyle hayal kırıklığına dönüştü.
Yeni kabinede 30 bakan ve devlet sekreteri arasında sadece 4 kadın yer aldı. Bu oran, %13,3 gibi düşük bir temsiliyeti işaret ediyor. Oysa selef hükümet olan Macky Sall’in Ekim 2023’te kurduğu kabinede yedi kadın bakan bulunuyordu.
Kadın Bakanlık Adı Sessizce Değiştirildi
Hükümet, kadın haklarını korumak yerine, kadınları temsilen var olan bakanlığın adını “Kadın, Aile ve Çocukların Korunması Bakanlığı”ndan “Aile ve Dayanışma Bakanlığı”na çevirdi. Üstelik bu değişim, herhangi bir kadın örgütü ya da sivil toplum kuruluşunun görüşü alınmadan yapıldı.
Senegalli feministler bu adımı “kadınların hak mücadelesinde ciddi bir geri adım” olarak değerlendiriyor. Feminist Kolektif, X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı paylaşımda, “Sayın Cumhurbaşkanı @DiomayeFaye, seçim kampanyasında kadın haklarına verdiğiniz sözleri nasıl yerine getirmeyi düşünüyorsunuz? Kadın Bakanlığı’nın kaldırılması, kadın ve kız çocuklarının haklarında büyük bir gerileme anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
Kadınlar Yalnızca “Anne” Olarak mı Görülüyor?
Yeni kabinede görev alan dört kadın bakan; Dışişleri Bakanı Yacine Fall, Balıkçılık Bakanı Fatou Diouf, Aile Bakanı Maïmouna Dièye ve Gençlik ve Kültür Bakanı Khady Diène Gaye oldu. Ancak uzmanlara göre Senegal’de yetkin kadınların varlığı bu kadarla sınırlı değil.
Cheikh Anta Diop Üniversitesi’nde görevli dermatolog Prof. Fatimata LY, ekonomist Thiaba Camara SY ve Afrika diasporasını inceleyen LASPAD direktörü Prof. Mame Penda BA gibi pek çok kadın akademisyen, yönetici ve sivil toplum öncüsü, ülkenin dönüşümüne katkı sunabilecek nitelikte. Ancak bu isimlerin hiçbiri karar alma mekanizmalarında yer bulamıyor.
Sosyolog Marie Angélique Savané, yeni bakanlık isminin kadınları yalnızca çocuk doğuran bireyler olarak sınırladığını vurgularken; bir diğer sosyolog Fatou Sow Sarr, kadın temsilinin düşmesine karşı, Cumhurbaşkanlığı’na bir kadın yardımcı atanması önerisinde bulundu.
Küresel Ölçekte Endişe Verici Bir Geri Gidiş
Senegal’de yaşananlar, dünya genelinde gözlemlenen olumsuz eğilimlerin bir parçası. Gelişmiş ya da gelişmekte olan fark etmeksizin, kadınlar sıkça otoriterleşen rejimlerin ilk mağduru oluyor. Bu durum, ekonomik ve sosyal eşitsizlikleri daha da derinleştiriyor.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’ne (OECD) göre, Afrika kıtasında kadınlara yönelik ayrımcı sosyal yapılar, 2019 yılında kıta genelinde GSYH’nin %7,5’ine denk gelen bir kayba neden oldu. Dünya Bankası ise cinsiyet eşitsizliğinin dünya genelinde insan sermayesi zenginliğinde 160 trilyon dolarlık kayba yol açtığını belirtiyor.
Üç Adımlı Mücadele Çağrısı
Yazar Bowel Diop, bu duruma karşı üç temel çözüm öneriyor:
-
Gözlem ve Belgeleme: Cinsiyet eşitliği konusunda kamu politikalarının izlenmesi ve her türlü geri adımın belgelenip duyurulması.
-
Kadın Adaylara Dayanışma: Liderlik pozisyonlarında yer almak isteyen kadınlara destek verilerek güçlü bir dayanışma ağı kurulması.
-
Sosyal Medya Aktivizmi: Dışlanan kadınların sesini yükseltmek için dijital mecraların aktif şekilde kullanılması ve siyasi partilere baskı uygulanması.
Diop, bu mücadelenin siyasi bir lütuf değil, kadınların bilgi, yetenek ve katkılarının tanınması olduğunu vurguluyor:
“Biz kadınlar, yalnızca ev işleri ve annelikle sınırlı değiliz. Hak ettiğimiz karar mekanizmalarında yer almak için mücadele etmek bir tercihten çok zorunluluk.”
Yazarın çağrısıyla birlikte, Senegalli kadınlar şimdi daha güçlü bir şekilde haklarını savunmak için seslerini yükseltiyor:
“Her dışlanan kadının sesi duyulana kadar konuşacağız. Her adaletsiz atamada karşı duracağız. Her geri adımı belgeleyip tarihe not düşeceğiz.”
Kaynak: Bu haber, Global Voices ile
Aspen Global Innovators Programı ve Blogueurs Invités (Fransızca) iş birliğiyle yayımlanmıştır.
